30/01/1998
Xusto Rodr�guez, investigador de la Universidade de Santiago de Compostela sobre el grado de conocimiento que los usuarios de la lengua gallega en contextos t�cnicos y cient�ficos tienen de la terminolog�a existente en este idioma y sobre la calidad de los materiales a disposici�n de esos usuarios, pretende recabar informaci�n al respecto por medio de dos cuestionarios. El primero, dirigido a los autores de repertorios terminogr�ficos en lengua gallega; el otro, a los productores de t�rminos que no realizan trabajo terminogr�fico de manera sistem�tica (traductores, investigadores, docentes, planificadores ling��sticos).

Quisiera recibir todo tipo de sugerencias de participantes en Termilat sobre el contenido, enfoque, ordenaci�n de estos dos cuestionarios, escritos, por cierto, en gallego. Debido a su tama�o, en este env�o va el primero de estos cuestionarios, en otro, en seguida, el segundo. Tras cada cuestionario, la direcci�n de Xusto.

CUESTIONARIO PARA AUTORES DE MATERIAL TERMINOGR�FICO

I.- VIDA PROFESIONAL
(A informaci�n que se obte�a neste apartado seranos de gran utilidade � hora de clasificar en funci�n da s�a �rea de traballo ou do seu labor profesional ou cient�fico os cuestionarios que vaiamos recibindo. Nembargantes, se considera que non debe contestar algunhas das preguntas, por favor, cubra s� aquelas que considere oportunas.)
1. Idade:
_ - de 30 anos _ 30-40 anos _ 40-50 anos _ + de 50 anos

2. �Cal � a s�a formaci�n acad�mica (titulaci�n)?
...............................................................................................

3. �Cal � a s�a profesi�n?
............................................................................................

4. �Traballa pola s�a conta, ou nalgunha entidade p�blica ou privada?
_ Pola mi�a conta. (Pase � pregunta 6.)
_ Nunha entidade. (�En cal?
....................................................................................)

5. �Ocupa alg�n cargo dentro desa entidade? (P. ex. xefe de estudios, xefe de redacci�n, director de �rea...)
_ Si (�Cal?
..........................................................................................)

_ Non

6. �rea de especialidade na que encadrar�a o seu traballo:
................................................................................

7. �Ocupa alg�n cargo nalgunha organizaci�n profesional ou cient�fica da s�a �rea? (P. ex. colexio, asociaci�n, academia, instituto de investigaci�n...)
_ Si (�Cal/es?
............................................................................
...............................................)

_ Non

8. Modo de contacto: tfno.: .......................; fax:..........................; correo electr�nico:...........................................

II.- OBRAS ELABORADAS, INICIATIVAS E PROBLEMAS
9. �En que vocabularios ou diccionarios especializados participou vostede?
1
............................................................................
2
............................................................................
3
............................................................................
4.
............................................................................

10. �F�xoo como ling�ista ou como especialista nun tema concreto?
_ Como ling�ista
_ Como especialista nun tema
_ Como as d�as cousas

11. �Con que ferramentas inform�ticas contou durante a elaboraci�n deses traballos?
_ Con ningunha.
_ Cun programa de procesamento de textos .
_ Cunha t�boa de base de datos.
_ Cun corpus informatizado de textos de especialidade.
_ Cunha base de datos terminogr�fica (�Con cal?
..........................................................................................)
_ Con outra. (�Con cal?
...........................................................................................)

12. �Quen promoveu a s�a realizaci�n? (Escolla s� o m�is importante.)
_ A Xunta de Galicia
_ Unha universidade (�Cal?
............................................................................................)
_ Unha academia (da lingua, das ciencias...) (�Cal?
.......................................................................)
_ Outra instituci�n p�blica (concellos, fundaci�ns...) (�Cal?
........................................................................)
_ Unha entidade privada (colexios profesionais, asociaci�ns, editoriais...)
(�Cal? ........................................)
_ Eu mesmo ou outras persoas particulares

13. �Quen financiou a s�a publicaci�n? (Escolla s� o m�is importante.)
_ A Xunta de Galicia
_ Unha universidade (�Cal? .............................................................................................)
_ Unha academia (da lingua, das ciencias...) (�Cal?
...................................................................................)
_ Outra instituci�n p�blica (concellos, fundaci�ns...) (�Cal?
........................................................................)
_ Unha entidade privada (colexios profesionais, asociaci�ns, editoriais...)
(�Cal? ........................................)
_ Persoas concretas (cient�ficos, traductores, empresarios...)

14. �Recibiu vostede alg�n tipo de formaci�n acad�mica sobre como elaborar vocabularios ou diccionarios especializados, ou formouse de xeito autodidacta?
_ Recib�n formaci�n acad�mica.
(�Cal?...................................................................................)
_ Son autodidacta.
_ De ningunha das maneiras, non te�o co�ecementos sobre eses aspectos.

15. Valore a importancia dos problemas con que se atopa en cada un dos seguintes aspectos. (1 nada importantes; 2 pouco; 3 algo; 4 bastante; 5 moi importantes)
__ Os pasos establecidos internacionalmente no proceso de elaboraci�n de vocabularios ou diccionarios.
__ A �rea especializada sobre a que se vai traballar.
__ O proceso de elaboraci�n ou de escolla de nomes t�cnicos galegos.
__ O aproveitamento dos materiais especializados da �rea sobre a que se vai traballar.
__ O aproveitamento dos recursos tecnol�xicos � meu alcance (Internet, corpus, redes...).

16. �Que importancia cre que van ter os problemas relacionados co l�xico cient�fico no desenvolvemento futuro do galego?
_ Ningunha _ Pouca _ Algunha _ Bastante _ Moita

III.- A BIBLIOGRAF�A: CALIDADE E ACCESO A ELA
17. Como apoio para a elaboraci�n do/s diccionario/s ou vocabulario/s,
�canta bibliograf�a manexou?
_ - de 10 obras _ Entre 10 e 20 _ Entre 20 e 30 _ M�is de 30 _ + de 40

18. �Empregou bibliograf�a en galego?
_ Si _ Non (Pase � pregunta 21.)

19. �De que maneira descubriu a s�a existencia? (Escolla s� a m�is frecuente.)
_ A trav�s das campa�as de difusi�n das organizaci�ns que os elaboraron.
_ Consultando os cat�logos das distintas casas editoras.
_ Consultando en organismos de investigaci�n ling��stica ou en centros de documentaci�n.
_ A trav�s do boca a boca.
_ Por casualidade, nunha librer�a.
_ Doutra maneira. (�De cal?
.............................................................................................)

20. �De que maneira conseguiu facerse con ela? (Escolla s� a m�is frecuente.)
_ Merc�ndoa nas librer�as.
_ As organizaci�ns editoras envi�ronme de balde a bibliograf�a que solicitei.
_ As organizaci�ns editoras envi�rona directamente � meu centro de traballo
ou a un colectivo do que formo parte.
_ Tiven que fotocopiala, pois era imposible de atopar.
_ Doutra maneira. (�De cal?
.............................................................................................)

21. �Por que raz�n non empregou bibliograf�a en galego?
_ Non me parec�a axeitada. _ Non a co�ec�a. _ Non exist�a.

22. �Est� vostede de acordo coas seguintes afirmaci�ns referidas �s diccionarios e vocabularios t�cnicos en galego? (Se non est� de acordo,
m�rqueas cun 0. Se si est�, m�rqueas de 1 a 5 en funci�n da importancia que cada problema ten neles: 1 nada importante; 2 pouco; 3 algo; 4 bastante; 5 moi importante.)
__ Non seguen criterios internacionalmente aceptados para realizar este tipo de traballos.
__ Son moi xerais, non entran en �reas realmente especializadas.
__ Incl�en pouca informaci�n (en moitos casos s� a equivalencia
galego-castel�n).
__ Hai contradicci�ns entre as propostas duns e doutros.
__ Public�tanse pouco e non son doados de atopar.
__ Outro (�Cal?
............................................................................................)

23. Na s�a opini�n, a calidade xeral deses materiais �...
_ Baixa _ Media-baixa _ Media _ Media-alta _ Alta

IV.- A FIABILIDADE DOS TERMOS RECOLLIDOS NOS MATERIAIS
24. �En que casos utilizar�a o nome galego que aparece nun diccionario ou nun vocabulario, a�nda que persoalmente non lle parecera adecuado? (Escolla todas as que considere pertinentes.)
_ Nunca.
_ Se aparece nun traballo con valor normativo.
_ Se o traballo est� editado por unha entidade que me merece confianza.
_ Se o traballo est� realizado por uns autores que me merecen confianza.
_ Se a outros colegas ou compa�eiros lles parece adecuada.
_ Sempre.
_ Noutro caso (�En cal?
.........................................................................................)

25. Clasifique as seguintes entidades en funci�n da confianza que lle merezan os diccionarios e vocabularios que elas editen. (1 na que m�is conf�e; 9 na que menos conf�e).
__ A Direcci�n Xeral de Pol�tica Ling��stica
__ A Escola Galega de Administraci�n P�blica (EGAP)
__ A Real Academia Galega
__ O Instituto da Lingua Galega (ILG)
__ O Centro Ram�n Pi�eiro
__ Os servicios de normalizaci�n ling��stica das universidades
__ Os servicios de normalizaci�n ling��stica dos concellos
__ As entidades privadas (asociaci�ns, editoriais...)
__ Outra (�Cal?
..........................................................................................)

V.- A ELABORACI�N E A SELECCI�N DOS NOMES GALEGOS
26. �Cales dos seguintes procedementos de elaboraci�n de termos se deber�an usar m�is, cales menos e cales manterse na proporci�n actual? (Marque cun 1 os que se deber�an usar m�is, cun 2 os que se deber�an usar menos, e cun 3 os que se deber�an usar como ata agora.)
__ Seguir criterios estables � hora de escoller un novo nome t�cnico.
__ Usar palabras que xa existen en galego. (P. ex. CICLISMO: arrincada final -galego- / sprint -ingl�s-)
__ Aceptar as palabras do ingl�s. (P. ex. PINTURA: dripping -galego- / dripping -ingl�s-)
__ Adaptar graficamente as palabras do ingl�s. (P. ex. rosbif -galego- / roast beef -ingl�s-)
__ Traducir as palabras do ingl�s. (P. ex. MEDICINA: tensi�n -galego- /
stress -ingl�s-)
__ Aceptar as palabras do castel�n. (P. ex. banderilla -galego- / banderilla -castel�n-)
__ Traducir as palabras do castel�n. (P. ex. TENIS: morte s�peta -galego- / muerte s�bita -castel�n-)
__ Adaptar graficamente as palabras do portugu�s.
__ Aceptar as palabras m�is usadas nos textos especializados en galego.
__ Ter en conta caracter�sticas ling��sticas que facilitan o uso das palabras.

27. �En qu� casos aceptar�a palabras doutra lingua en vez de substitu�la por un nome galego (ben traducido, ou ben elaborado nesta lingua)? (Escolla todos os que considere pertinentes.)
_ En ning�n caso.
_ En certas �reas tem�ticas.
_ Se a denominaci�n estranxeira est� moi asentada no galego.
_ Cando a denominaci�n estranxeira est� asentada en todas as linguas do noso arredor.
_ Cando o concepto que v�n asociado a esa denominaci�n � espec�fico dun medio social (p. ex. perestroika).
_ Cando o uso do nome galego pode orixinar problemas de comprensi�n do concepto.
_ Noutro. (�En cal?
..................................................................................)

28. Clasifique os seguintes m�todos en funci�n do axeitados que lle parecen para escoller unha denominaci�n galega entre varias existentes. (1 o m�is axeitado; 8 o menos axeitado).
__ Empregar o nome que aparece nos diccionarios e vocabularios normativos.
__ Empregar o nome que aparece en calquera diccionario ou vocabulario.
__ Empregar o nome m�is habitual no uso real.
__ Empregar o nome que eu considere m�is apropiado.
__ Empregar o nome m�is semellante � do portugu�s.
__ Nas traducci�ns, empregar o nome m�is semellante � da lingua de partida.
__ Empregar o nome que mellor describa o concepto que se nomea.
__ Outro (�Cal?
.............................................................................................)

29. �Est� vostede de acordo cos seguintes principios referidos �s m�todos de elaboraci�n de diccionarios e vocabularios t�cnicos en galego? (Se non est� de acordo, m�rqueos cun 0. Se si est�, m�rqueos de 1 a 5 en funci�n da importancia que lle dea ca cada un deles: 1 nada importante; 2 pouco; 3 algo; 4 bastante; 5 moi importante.)
__ S� se traballa en �reas cient�ficas.
__ P�rtese sempre de textos reais, analizando criticamente os termos que neles aparecen.
__ A finalidade � buscar o equivalente galego dunha palabra noutro idioma.
__ A finalidade � determinar os distintos significados dunha palabra concreta.
__ � imprescindible a colaboraci�n entre ling�istas e especialistas.
__ Dous nomes non poden remitir � mesmo concepto.
__ As entradas deben estar clasificadas por �reas e non alfabeticamente.
__ D�bense documentar sempre que se poida as fontes das que proceden as denominaci�ns.
__ Non se poden admitir palabras procedentes do ingl�s.
__ Non se poden admitir palabras procedentes do castel�n.

VI.- A IMPLANTACI�N DOS NOMES GALEGOS
30. En xeral, as palabras t�cnicas que se est�n elaborando en galego son...
_ Nada apropiadas _ Pouco apropiadas _ Algo apropiadas _ Bastante apropiadas _ Moi apropiadas

31. �Cre que, por regra xeral, estas palabras t�cnicas van acabar empreg�ndose realmente na comunicaci�n cient�fica e profesional en galego?
_ Si (Pase � pregunta 33.) _ Non

32. �Por que raz�n? (Escolla as tres m�is importantes.)
_ Porque os nomes galegos son, en xeral, moi longas.
_ Porque os nomes galegos non remiten con exactitude � concepto.
_ Porque os nomes doutros idiomas son moito m�is precisas.
_ Porque os nomes doutros idiomas soan mellor.
_ Porque a presi�n doutras linguas acaba impo�endo os nomes deles.
_ Porque os usuarios especializados non os co�ecen.
_ Porque os supostos usuarios non te�en ning�n interese en empregalos.
_ Outra (�Cal?
...........................................................................................)

33. �Que importancia ter�a cada unha das seguintes medidas para favorecer que os nomes elaborados para o galego se usen realmente? (1 ningunha; 2 pouca; 3 algunha; 4 bastante; 5 moita)
__ Formar a especialistas e traductores sobre c�mo elaborar termos termos precisos e axeitados para ser usados.
__ Redactar leis que obriguen a usar os nomes t�cnicos galegos en vez dos estranxeiros.
__ Elaborar m�is diccionarios e vocabularios.
__ Potenciar o uso dos nomes galegos nos medios de comunicaci�n en galego.
__ Potenciar o uso do galego no mundo cient�fico e empresarial.
__ Potenciar un organismo que decida os termos galegos normativos e se encargue da s�a difusi�n.
__ Outra (�Cal?
.........................................................................................)

VII.- A DIFUSI�N DO SEU TRABALLO
34. �De que maneira se difundiu a obra na que vostede traballou? (Escolla todas as que considere pertinentes.)
_ A organizaci�n editora atendeu de balde as petici�ns que lle chegaron.
_ A organizaci�n editora distribu�una nos centros de ensino ou entre os membros dun colectivo.
_ A organizaci�n editora distribu�una a trav�s das librer�as.
_ Distribu�use dentro dunha publicaci�n m�is ampla (revista, actas de congresos...).
_ Distribu�use en soporte inform�tico (disquete, CD-ROM) ou a trav�s da rede Internet.
_ Doutro xeito. (�De cal? ..................................................)
_ Non o sei.

35. �Que medidas tomar�a para mellorar a difusi�n que en Galicia se fai dos diccionarios e vocabularios especializados? (Escolla as tres m�is relevantes, marcando como 1 a m�is importante e como 3 a menos importante.)
__ Realizar campa�as de informaci�n entre os potenciais usuarios.
__ Ofrecer servicios de informaci�n individualizada sobre materiais ou
necesidades concretas.
__ Regalar eses materiais no canto de vendelos.
__ Editalos en novos soportes (disquete, CD-ROM) ou en novos sistemas de comunicaci�n (Internet).
__ Ningunha, a difusi�n � a adecuada.
__ Outra cousa (�Cal?
.............................................................................................)

VIII.- NECESIDADES
36. Clasifique os seguintes grupos de necesidades segundo a gravidade dos problemas que en relaci�n coa terminolox�a se lle presentan ou presentaron.
(1 o m�is importante e 4 o menos importante)
__ Necesidades de materiais
__ Necesidades de formaci�n
__ Necesidades de servicios
__ Outras (�Cales?
.............................................................................................)

37. �En que medida o dispo�er de cada un destes materiais lle facilitar�a a elaboraci�n de diccionarios e vocabularios especializados? (1 nada; 2 pouco; 3 algo; 4 bastante; 5 moito)
__ Unha metodolox�a clara do traballo terminol�xico.
__ Criterios ling��sticos sobre aspectos relevantes (tratamento de
pr�stamos, de neoloxismos...).
__ Ferramentas inform�ticas para almacenar e elaborar termos galegos.
__ Bancos de datos con termos galegos accesibles a trav�s do CD-ROM, de Internet, etc.
__ Corpus inform�tico de textos especializados que serve como fonte de termos.
__ Diccionarios ou vocabularios de �reas pr�ximas � que vostede estudiou.
__ Outro. (�Cal? ....................................................................)

38. �En que medida o recibir cursos ou outra formaci�n sobre cada un destes temas lle facilitar�a a elaboraci�n de diccionarios ou vocabularios
especializados? (1 nada; 2 pouco; 3 algo; 4 bastante; 5 moito)
__ Sobre o/s tema/s en que usa o galego t�cnico.
__ Sobre os pasos e criterios que seguir para elaborar glosarios, diccionarios e vocabularios.
__ Sobre os pasos e criterios que seguir para elaborar termos galegos.
__ Sobre como aproveitar os materiais especializados da/s �rea/s en que uso o galego t�cnico.
__ Sobre c�mo aproveitar os novos recursos tecnol�xicos (Internet, corpus, redes...).
__ Outro. (�Cal? ..............................................................)

39. �En que medida o dispo�er de cada un destes servicios lle facilitar�a a elaboraci�n de diccionarios ou vocabularios especializados? (1 nada; 2
pouco; 3 algo; 4 bastante; 5 moito)
__ Organizaci�n de grupos de traballo que elaboren os termos dunha
especialidade concreta.
__ Informaci�n sobre diccionarios, vocabularios ou bancos de datos en
distintas linguas.
__ Servicio de consulta e difusi�n da terminolox�a galega.
__ Elaboraci�n de corpus de documentos especializados que serven de fontes de extracci�n de termos.
__ Servicio que dera valor normativo �s nomes galegos de determinados
conceptos.
__ Centro que se encargara de coordinar todas as iniciativas relacionadas coa terminolox�a galega.
__ Outro (�Cal? .............................................................................)

40. �Que importancia ten o papel que lles debe corresponder �s seguintes instituci�ns e colectivos � hora de cubrir as necesidades devanditas? (1 ningunha; 2 pouca; 3 algunha; 4 bastante; 5 moita)
__ Xunta de Galicia
__ As universidades
__ As academias (da lingua, das ciencias...)
__ Outras instituci�ns p�blicas (concellos, centros de investigaci�n,
fundaci�ns...)
__ Entidades privadas (colexios profesionais, asociaci�ns diversas,
empresas, editoriais...)
__ Persoas concretas (cient�ficos, traductores, empresarios...)

41. Valore agora o grao de cumprimento real do papel que teoricamente deber�an xogar. (1 ning�n cumprimento; 2 pouco; 3 alg�n; 4 bastante; 5 moito)
__ Xunta de Galicia
__ As universidades
__ As academias (da lingua, das ciencias...)
__ Outras instituci�ns p�blicas (concellos, centros de investigaci�n, fundaci�ns...)
__ Entidades privadas (colexios profesionais, asociaci�ns diversas,
empresas, editoriais...)
__ Persoas concretas (cient�ficos, traductores, empresarios...)
---------------------------------------------------------------------

Xusto A. Rodr�guez R�o
Dpto. de Filolox�a Galega Tfno.:+34 +81 563100 ext. 11830
Facultade de Filolox�a Fax:+34 +81 547114
Univ. de Santiago de Compostela Correo el.: [email protected]
Avda. Castelao s/n, 15704
Santiago de Compostela
GALICIA (ESPA�A)